Brieven (door Frank)

Gister lag er een envelop in de brievenbus. Hij was vreselijk lelijk.
Vogels tegen een achtergrond van takken en bladeren. Alles in pastellig paars en blauw. Zoet. Braaf. Kitsch. Hele ernstige kitsch. Wit dit tekende, meende het. Die moet dit echt mooi hebben gevonden.
Het was een brief van mijn zus.

Gelukkig meende zij het niet.
We schrijven al een tijdje brieven naar elkaar omdat het zo leuk is om post te krijgen. En ook omdat het zo leuk is om post te sturen. Helemaal echt, bedoel ik, met een envelop die je dicht moet likken en een postzegel rechtsboven in de hoek, de afzender achterop en een overtollig strookje van het postzegelvel als verzegeling.

Bijpraten kan ook via de telefoon of de email, maar een brief is anders. Daar ga je voor zitten, met pen en papier. Na een tijdje zit je in je brief, je hebt een stroom herinneringen en gedachten gevonden die je wilt vertellen, je hebt je toon van schrijven gevonden. Die is altijd anders dan je toon van praten en toch vergelijkbaar. Het is ingedikt praten. Je stopt pas met schrijven als je kramp in je hand krijgt.
Wie niet regelmatig schrijft kent die kramp alleen als iets van vroeger, op school. Bij opstellen of lange toetsen. Wanneer schrijf je nou nog zoveel achter elkaar met de hand?

Toch moet dat. Omdat datzelfde vel, waar je hand overheen glijdt tijdens het schrijven, soms een letter iets uitveegt, stil houdt, aarzelt, nadenkt, tastbaar bij de ander aankomt. Het mooist zijn gekreukte, vlekkerige vakantiebrieven, vol koffiekringen en ongewilde haaltjes aan de letters omdat de trein schudde. Er alleen al naar kijken vertelt je dat die brief heeft gereisd en dat wat erin staat van ver komt. Een gewone brief heeft een poststempel. Het is dezelfde brief als toen hij gepost werd, maar door het versturen is hij iets veranderd.
Met de hand moet het ook omdat je er tijd voor moet vrijmaken. Een brief schrijven is een handeling, een besluit. Je kunt een goede brief niet, als een email, even tussendoor schrijven. Daar stop je tijd, aandacht en gedachten in.

En met de hand denk je beter, volgens mij. Het gaat langzamer en bewuster dan typen. De volgende zin krijgt meer tijd om zich te vormen. En omdat je weet dat wat je geschreven hebt niet in een andere volgorde in elkaar te copy-pasten is hou je meer de draad vast van wat je inzet. Met soms heel onverwachte eindpunten.

Leuk vind ik ook dat in een brief de dingen komen die je meemaakt, waarje over nadenkt en die je aan anderen vertelt, maar dan uitvergroot. Ze worden nog veel meer onderwerp waar je op focust. Op het moment dat ze onder je pen uit rollen en 'inkt op vel' op papier staan, staan ze vast. Dat is de stelligheid van geschreven tekst. En dan kun je ineens nagaan wat je daar nou eigenlijk van vindt, van je eigen gedachten.
Zo wordt briefschrijven ook overdenken, maar dan actief. En je krijgt nog antwoord ook.

Mijn zus schreef dat ze vroeger, in de tijd van penvriendinnetjes, in alles een aanleiding vond om briefpapier te kopen. En daar zaten soms wanstaltige ontwerpen tussen, die ik, ongeveer twaalf jaar later, met veel plezier ontvang.