De toekomst, en een onverwacht icoon (door Edward)

Elk volk heeft behoefte aan beroemdheden. Aan de mensen die we adoreren zien we onze gewenste eigenschappen af. Met andere woorden: het zegt iets over een grote groep mensen als er groots getreurd wordt om een overleden presentator, of als de concerten van een zangeres plotseling massaal worden bezocht.

Ik ben geen socioloog, maar het lijkt me interessant om deze adoratie-bewegingen voor Nederland te onderzoeken. Bijvoorbeeld als we ons beperken tot de lichte muziek.
In de late jaren zeventig waren artiesten als Lee Towers en Anita Meyer groter dan groot. We wilden misschien wel laten zien dat we meetelden in de wereld - op onze eigen manier. En dus hielden we van oer-Hollandse persoonlijkheden die toch in het Engels zongen, en dus een - zij het beperkt - internationaal 'appeal' hadden.

In de jaren tachtig waren het groepen als Doe Maar en Het Goede Doel waar we naar luisterden. Popmuziek, dat wel, maar voor het eerst in het Nederlands. Klagerige teksten, nihilisme ('Vriendschap is een illusie', 'Voordat de bom valt')- we waren geirriteerd en cynisch over van alles, maar we waren het in het Nederlands.

De jaren negentig brachten verwarring en escapisme: trance- en trashhits (Venga Boys, 2Unlimited) voerden de boventoon, de hausse van Nederlandstalige pop was voorbij. We wilden duf zijn in de disco, hakkend of hossend.

Na het millenium bleek er heftige behoefte aan een nieuw nationalisme. Ik denk dat daar de adoratie voor ÜberNederlandse produkten als Frans Bauer en Jan Smit vandaan komt. Dit duurt nu al een tijdje voort. We zijn op zoek naar onze plaats en de wereld, in het gewoel van internationale dreigingen, het isolationisme biedt geen oplossing meer, want de hele aarde met al zijn internet en al zijn terrorisme en al zijn politieke dreiging stormde na 2000 ons leven binnen.
En dus treurden we hevig om de dood van André Hazes, die ons liet zien wie we ook alweer waren, en dus zijn op dit moment alle hitparades tot aan de nok gevuld met Nederlandstalige oerhits, of ze nu van Marianne Weber, Guus Meeuwis, Jeroen van den Boom, Wolter Kroes, Nick en Simon of Dries Roelvink komen.
Niet voor niks is Gerard Joling in het Nederlands gaan zingen (en ik las gisteren dat ook René Froger dat nu gaat doen). Niet voor niks zijn onze grootste tvsterren (Paul de Leeuw, Gordon, Gerard Joling) mannen die openlijk voor hun homozijn uitkomen, want onze grote tolerantie en vrijheid op het gebied van homorechten is een van de weinige zaken waarmee we onszelf nog kunnen feliciteren én definiëren. Ik dwaal af, maar zeer opvallend is toch dat homo-emancipatie anno nu vooral een zaak lijkt te zijn waar met name de réchtse, meer nationaal gerichte politieke partijen zich sterk voor willen maken.

De vraag is waar dit alles heengaat. Wie wordt in de komende jaren ons grootste icoon?
Sinds afgelopen maandag weet ik het. Danny de Munk.
Hij was te gast bij de eerste uitzending van het nieuwe seizoen van Pauw en Witteman, en hij is een paar maanden geleden ook al bij De Wereld Draait Door geweest. Hij heeft een eigen docusoap, en er komen groots opgezette concerten in Ahoy aan. Bovendien speelt hij Ciske de Man in een nieuwe Ciske-musical.

Danny de Munk heeft alles. Hij is eerlijk en betrouwbaar (hij heeft geen affaires, hij is al heel lang bij zijn vrouw, hij woont gewoon in een rijtjeshuis, daarbij is 'ik zal je eerlijk zeggen' zijn stopwoordje). Hij is aanvaardbaar voor intellectueel en minder-intellectueel. Hij is namelijk een jongen van het volk (getuige ook zijn Amsterdamse accent en zijn plannen om levensliederen te gaan zingen - let op: zijn nieuwe cd wordt binnen de kortste keren platina), maar zijn grote hit van vroeger 'Ik voel me zo verdomd alleen' werd geschreven door Herman van Veen, de film waar hij beroemd mee werd, 'Ciske de Rat' wordt nog steeds gewaardeerd, zij het vooral uit jeugdsentiment, en ook niet onbelangrijk: zijn nieuwe hit 'Ik hou van jou' gebruikt de melodie van het vroeger door intellectuelen grijsgedraaide Van Veenliedje dat begon met 'Als liefde zoveel jaar kan duren dan moet het echt wel liefde zijn'.
Maar het belangrijkste aan Danny de Munk is misschien wel dat hij jeugd én rijpheid in zich verenigt. Hij overbrugt tijdperken doordat hij in de jaren tachtig als Ciske bekend werd, en daar nog steeds aan herinnert. Hijzelf is, uiterlijk gezien, opvallend jong gebleven, iedereen ziet in zijn gezicht nog steeds het schoffie dat ooit een vertederend interview gaf aan Sonja Barend. Maar we weten inmiddels ook dat hij door diepe dalen is gegaan, dat hij een nieuwe carrière heeft weten op te bouwen (binnen de musicalwereld), en nu nog steeds in beeld is.
Danny de Munk is compleet. Uiteraard gaat hij op een warme manier om met vele homo's, (oa. vanwege die musicalwereld) en is hij een echte metroman. Hij durft te huilen op tv als hij over zijn ouders spreekt. Hij heeft humor, maar hij wil niemand kwetsen. Hij is jongetje, door het leven getekende, trouwe hond en eerlijkheidsicoon ineen: Danny de Munk heeft niet alleen alles, hij heeft ook bijna van iedereen wel iets.

Ik voorspel: de komende jaren, de jaren van assimilatie, definieert, wat de lichte muziek betreft, Danny de Munk wat we zelf graag zouden willen zijn.
En over zestig jaar, wanneer hij sterft, krijgt hij een staatsbegrafenis. En dat is dan meer dan terecht.