Al een tijdje wil ik een stuk schrijven over de drie eigenschappen die een groot politicus volgens mij zou moeten hebben: durf, optimisme en een gevoel voor juiste woorden. Maar dat stukje schrijf ik niet meer, want nu ik verdrietig ben om de dood van Jan Wolkers weet ik dat ik veel beter kan zeggen dat grote politici Jan Wolkers zouden moeten zijn. Als Jan Wolkers een beweging was dan zou hij op 151 zetels staan.
Ik heb alle boeken van meneer Wolkers mogen lezen, tot en met de dagboeken die de laatste jaren uitgekomen zijn. En alle dagboeken die er nog komen ga ik ook lezen, want Wolkers is mijn epifanie-schrijver.
Onlangs noemde de schrijver Aidan Chambers dat zo: iedere hartstochtelijke lezer kan een epifanie-boek noemen, een openbaringsboek, een boek dat hem deed rillen en huiveren en gloeien.
Voor mij was dat misschien niet één boek, maar een heel schrijverschap: dat van Wolkers. Ik rilde en gloeide van al zijn boeken, en vooral van Een roos van vlees, van De Kus, van De walgvogel en van De perzik van onsterfelijkheid.
Pas later zag ik meneer Wolkers op televisie. Mulisch zei vandaag: 'Jan Wolkers was een goed mens.' En dat is een zeer precieze omschrijving.
Daarbij is Wolkers voor mij een toonbeeld van een helder soort mannelijkheid - een Hercules die zowel kan brullen als eendenpulletjes redden.
Zoals Wolkers zou ik willen zijn, ook al zal me dat nooit kunnen lukken.
En ik denk ook dat ik - als ik mocht kiezen - als Wolkers dood zou willen gaan. Plotseling. In de nacht. Stil, en naast mijn geliefde.
Meneer Wolkers - dank u wel voor wie u was en voor wat u ons openbaarde. Uw durf, uw optimisme en uw geweldig gevoel voor de juiste woorden.
7 opmerkingen:
Hear, hear.
Verbijsterend toeval? Want: mijn Beslissende Boek, het boek waardoor ik wist dát ik van literatuur hield, waaróm ik van literatuur hield en wat literatuur wás, is TURKS FRUIT geweest. Ik vertel er maandag meer over, want ik moet dat boek nu herlezen, uit innerlijke noodzaak, wil, drang.
Die heldere Wolkers-mannelijkheid, van het brullen en de eendenpulletjes, Edward, alsjeblieft, zou je daar nog wat woorden aan willen wijden? Ik vat 'm nog niet helemaal, maar het intrigeert me.
Alexander, ik bedoel dat ik altijd enige schrik heb gehad voor hele erge macho-mannen. Maar zo macho als Wolkers, dat vind ik dan weer fascinerend. Want hij was een héldere macho, dus: eerlijk, duidelijk. En hij brulde misschien weleens maar hij redde toch ook eendjes en spinnetjes en klaverblaadjes. En dus was hij het soort man waar ik niet bang voor hoef te zijn, waar ik vol bewondering naar kijk.
Dat is mooi.
Wat Wolkers mij, sinds mijn 15de, in tal van opzichten op afstand heeft gegeven. Nauwelijks te omvatten, overkoepelen, doorgronden. Ik zou er een opnieuw véél te lange tekst over kunnen en wíllen schrijven. Doe ik niet.
Gisteravond, na Pauw & Witteman en de andere herdenkingsuitzendingen, zaten C. en ik op onze bank te huilen. Veel over te zeggen, wat ik niet zeg. Ik buig voor Jan Wolkers, diep en lang.
Mijn hart sloeg een slag over toen ik, Edwards bericht las. Ik had het nieuws nog niet vernomen (ik was vroeg onder de wol gekropen)
Droef. Heel droef.
Ik weet nog dat ik de man niet begreep toen hij eens koeienmest op de muur smeerde en riep: 'Dit is kunst'
Ik was nog erg jong.
Nu begrijp ik het nog niet helemaal, maar ik weet wel dat het uniek was.
Kees, ik begrijp het helemaal. Ik was gisteren de hele avond niet in de buurt van een tv, maar ik ben toch midden in de nacht opgestaan om in elk geval Pauw en Witteman nog op de computer te zien. Voor meneer Wolkers.
Altijd als ik aan Wolkers denk, denk ik aan een blauwe hemel met witte wolken. Dat komt natuurlijk door zijn naam, en zijn haar. Nu is hij daar.
Ook ik stil op de bank.
Een reactie posten